Tijd om het bankiersvak opnieuw uit te vinden

Heel vroeger was bankier een mooi en eerlijk ambacht, maar de laatste jaren is de beroepstrots onder bankiers nogal aangetast. De meltdown van de financiële sector heeft de reputatie van het vak grondig verpest, en erger nog: wat begon als een bankencrisis is uitgegroeid tot een periode van economische stagnatie die nu al zes jaar duurt. Terwijl een groot deel van de voormalige golden boys nu als bankier-in-staatsdienst zijn wonden likt, wordt het tijd dat we het bankiersvak helemaal opnieuw uitvinden. Het is tijd voor een ‘hybride bank’. Ik ben betrokken bij onderzoek naar de mogelijkheden van zo´n hybride bank.

Boek: Werken aan de WEconomy

We leven in tijden van maatschappelijke transitie. De roep ‘het moet anders’; om duurzaamheid en een nieuwe economie is groot. Het groeiend aantal lastige (organisatie)vraagstukken waar we voor staan is niet meer op te lossen vanuit het ‘oude denken’. Die vraagstukken kosten vooral geld maar leiden niet tot echte veranderingen. In een maatschappij die gebaseerd is op organisaties dwingt dat tot kritisch nadenken over hoe we organiseren en wat we dan organiseren. In het licht van de noodzakelijke transitie moeten we over bestaande praktijken heen kijken naar andere manieren van organiseren.

Over deze transitie gaat het boek Werken aan de WEconomy, dat vrijdag 1 februari bij Interface in Scherpenzeel gepresenteerd werd. Ik ben een van de auteurs.

Rio+20: Transities naar Duurzaamheid

Het realiseren van een duurzame economie is de grote maatschappelijke uitdaging van dit moment. De ‘Groene Economie’ is ook een van de centrale thema’s voor Rio+20, de VN-bijeenkomst die in 2012 gehouden wordt, twintig jaar na de topconferentie in Rio de Janeiro.

In 1992 ging de discussie nog vooral over milieu, maar tegenwoordig is economie steeds meer de kern van de discussie over duurzame ontwikkeling. Steeds meer komt de vraag centraal te staan hoe we onze economie omvormen tot een Groene Economie.

Gelet op de urgentie van de duurzaamheidsvraagstukken, moet de veelbelovende notie van een ‘Groene Economie’ snel omgezet worden in concrete korte- en lange-termijn maatregelen. Maar hoe krijg je dat voor elkaar?

Het nieuwe samenwerken

Hiërarchische organisatiemodellen zijn uit, platte netwerkorgansiaties zijn in. De ultieme vorm van een platte organisatie is crowdsourcing: het aan het werk zien te krijgen van een grote groep individuen, zonder al teveel werkoverleggen, voortgangsgesprekken of sturing. Dat is uiteraard niet eenvoudig, maar het kan wel.

Het project Our Common Future 2.0 is daar een voorbeeld van: in een half jaar schreven 400 mensen een boek over een duurzaam Nederland in 2035: Duurzaam Denken en Doen. In het artikel Het nieuwe samenwerken zetten Voline van Teeseling en ik een aantal leerpunten op een rij. Het artikel verscheen eerder in Milieu, het vakblad van de Vereniging van Milieuprofessionals. Download het hier.

Towards a sustainable economy – Time for another game

The current state of the global free market economy resembles the final stages of the Monopoly game. When the game started, every player had the same opportunities. There were plenty of streets to be bought, and houses and hotels to be built. Every turn, more money was earned and spent. The economy was growing.

Nowadays, all streets are sold. Some players are getting richer, others are inevitably falling back into poverty and then bankruptcy. For the winners, the game is still fun. The rest just has to sit and wait until the game is over. Probably, some of them are even thinking about quitting the game or just want to throw the board through the room.

Duurzaam Denken en Doen: optimistische visies op 2035

In het jaar 2035 ziet de wereld er een stuk vrolijker uit dan nu. Gebouwen zijn begroeid met groene planten, waardoor steden een stuk aangenamer zijn dan tegenwoordig. Energie halen we niet meer uit vervuilende kolencentrales maar uit de zon of de wind. Grondstoffen worden niet verspild, maar oneindig hergebruikt. De economie vaart er wel bij en kinderarbeid of extreme armoede komen niet meer voor.

Of dit optimistische beeld nu wel of niet werkelijkheid wordt, het is wél de toekomstvisie die de 400 auteurs van het boek Duurzaam Denken en Doen op papier zetten. De positieve kijk op het leven in 2035 is de uitkomst van een groot en uniek crowdsourcingproject dat opgezet is door prof.  Jan Jonker van de Radboud Universiteit in Nijmegen. Zelf heb ik aan dit project meegedaan als mede-auteur van het hoofdstuk economie en als lid van de kernredactie.

Economie: oei, ik groei!

Hoe ziet een duurzame economie er eigenlijk uit? In het economie-hoofdstuk van het ambitieuze crowdsourcingproject OCF2 stellen we enkele fundamentele vragen over verschillende economische kernbegrippen, zoals eigendom, productie en solidariteit tussen generaties. Voor een echt duurzame economie zullen we in 2035 wellicht anders tegen dit soort zaken aan moeten kijken dan nu. Het felst lijkt de discussie over groei. Is economische groei nou wenselijk of juist niet? De meningen zijn verdeeld.

Het streven naar economische groei lijkt in de huidige samenleving een heilig mantra te zijn geworden. ‘Stilstand is achteruitgang.’ Als we de verdeling van de rijkdom even buiten beschouwing laten, betekent economische groei dat iedereen gemiddeld ieder jaar een beetje rijker wordt. En omdat geld moet rollen, leidt dat onontkoombaar tot meer consumptie van vlamnieuwe breedbeeldtelevisies, smakelijke hamburgers, hippe mobieltjes, mooie kleren en buitenlandse vakanties.